ناانسانی بازنشر شد، لیوتار و بازنویسی تزهای نظریه انتقادی - مجله تصویری

به گزارش مجله تصویری ، نشر مولی سومین چاپ کتاب ناانسانی: تأملاتی در باب فلسفه زمان اثر ژان فرانسوا لیوتار و ترجمه محمدعلی جعفری و ویراستاری روزبه صدرآرا را با شمارگان 520 نسخه، 292 صفحه و بهای 110 هزار تومان منتشر کرد.

چاپ نخست این کتاب سال 1393 با تعدادگان 1100 نسخه و بهای 23 هزار تومان منتشر شده بود. دومین چاپ آن هم سال 98 با تعدادگان 110 نسخه و بهای 65 هزار تومان در دسترس مخاطبان نهاده شد.

نا انسانی 16 فصل دارد که هرکدام از آنها شامل یک مقاله یا یک سخنرانی در مفهوم زمان و مفاهیم مرتبط با آن است. عناوین این فصول به ترتیب عبارتند از آیا تفکر می تواند بدون بدن ادامه یابد؟، بازنویسی مدرنیته، ماده و زمان، لوگوس و تخنه، یا دورنویسی، زمان امروز، نیوتون: لحظه، امر والا و آوانگارد، چیزی شبیه: ارتباط... بدون ارتباط، بازنمایی، نمایش، نمایش ناپذیر، عکس گفتار، پس از امر والا، وضع زیباشناسی، حفاظت و رنگ، خدا و عروسک، فرمان بری، Scapeland و دوموس و کلان شهر.

لیوتار در مقدمه این کتاب به بحث درباره انسان و نقد تفکرات اومانیستی می پردازد. بخشی از این مقدمه به این توضیح است: ارزش چیست؟ قطعیت چیست؟ انسان چیست؟ این پرسش ها خطرناک به تعداد می آیند و به تندی کنار گذاشته می شوند. گفته می گردد این پرسش ها راه را بر هر چه باداباد، همه چیز ممکن است و همه چیز بی ارزش است می گشایند. نگاه کنید بر سر آنها که قصد گذار از این مرز را داشتند چه آمد: نیچه به اسارت اسطوره شناسی فاشیستی در آمد، هایدگر نازی شد و...

نا انسانی یکی از مجلدات مجموعه بازنوشت نظریه نشر مولی است که با دبیری و سرویراستاری روزبه صدرآرا رنگ انتشار را به خود دید. در این مجموعه قرار بود متونی از لیوتار که ویژگی های خاصی دارند ترجمه و منتشر شوند، اما کار ادامه پیدا نکرد.

لیوتار با کتاب شرایط پست مدرن: گزارشی درباره دانش شناخته می گردد. خود او نوشته است که شرایط پست مدرن جنجالی ترین اثرش است اما مهم ترین کتابش نیست. او از این کتاب دلزده شده بود و در دهه 80 هرگاه از پست مدرنیسم بحث می کرد، می گفت که منظورم آن پست مدرن کذایی نیست، اما معروفیت این کتاب هیچگاه لیوتار را رها نکرد و باعث مشکلاتی برای او شد.

لیوتار هرچند خواستگاهی چپ داشت، اما از طیف مارکسیست ها به دلایلی رانده شد. به باور آنها لیوتار به آرمان های چپ خیانت نموده بود. لیوتار حتی از سوی لیبرال ها و محافظه کاران هم متهم به بسط نوعی نسبیت باوری بازیگوش پسامدرن که می خواهد امر مدرن را از نظر فلسفی به فراموشی تاریخ برساند، شد.

ویراستار این کتاب و دبیرمجموعه بازنوشت نظریه در جایی اشاره نموده که جنبه های مهمی از تفکر لیوتار دچار بدفهمی شده است. به باور صدرآرا آنالیز لیوتار از دو جنبه ضرورت دارد: نخست اینکه او یکی از خوانشگران بی نظیر کانت و ایده آلیسم آلمانی است.

لیوتار در متونش سعی می کرد کانت مدرنیست را بدل به کانت پسامدرن کند. در مقاله پاسخی به پرسش پسامدرن چیست که علیه هابرماس بود به این مساله می پردازد. یکی از مجذوب کننده ترین جدال های فلسفی متاخر، جدال لیوتار و هابرماس است. جنبه دوم بیشتر از وجه اول مورد غفلت نهاده شده است و آن بازخوانی لیوتار به مثابه بازنویسنده سنت نظریه انتقادی است.

لیوتار از نخستین اندیشمندانی بود که در جامعه فرانسوی زبان فلسفه قاره ای آغاز کرد به خوانش و مواجهه با آرا تئودور آدورنو، والتر بنیامین و ارنست بلوخ. در همین کتاب نا انسانی یکسری از فرمول ها و تزهای نظریه انتقادی را بازنویسی می نماید.