برترین فیلم های ادگار رایت؛ از بیبی راننده تا شان مردگان - مجله تصویری

به گزارش مجله تصویری، ادگار رایت کارگردانی است با کارنامه ای متنوع؛ مردی که مجموعه تلویزیونی سیتکام اسپیسد (Spaced) را فراوری کرد، کمدی زامبی شان مردگان (Shaun of the Dead) را جلوی دوربین برد و با فیلم خاتمه جهان (The Worlds End) به ژانر علمی تخیلی سرک کشید.

شاید اهمیت رایت را باید در شیوه های ترکیب ژانر، استفاده چشمگیر از تکنیک های تدوین، سبک خاص بهره گیری از موسیقی و نهایتا پس زمینه طنز آثارش دانست. اگر از وسترن آماتوری ابتدایی او یعنی یک مشت انگشت (A Fistful of Fingers) بگذریم، می گردد ادعا کرد از نظر منتقدان رایت هیچ فیلم ضعیفی در کارنامه دارد.

در این مقاله فیلم های ادگار رایت را براساس امتیازات منتقدان که در وب سایت راتن تومیتوز گردآوری شده مرتب نموده ایم.

7- دیشب در سوهو (Last Night in Soho)

• بازیگران: Thomasin McKenzie, Anya Taylor-Joy, Matt Smith
• تاریخ اکران: 2021
• امتیاز راتن تومیتوز: 76 از 100

فیلم سینمایی دیشب در سوهو جدیدترین اثر ادگار رایت است که طی هفته های اخیر در ایالات متحده اکرانش را شروع نموده.

ادگار رایت سال ها قبل یکی از مهم ترین فیلم هایش یعنی شان مردگان را ساخت. پس از آن 17 سال طول کشید تا او دوباره بتواند به شکل جدی سراغ ژانر ترسناک برود. این فیلم یکی از تاریک ترین آثار کارنامه کاری رایت است و قادر است مخاطب را وارد جهانی کابوسناک و هم زمان نوستالژیک کند. گرچه ممکن است فیلم ضعف هایی هم داشته باشد اما در مجموع باید اعتراف کرد بازی ها و شخصیت پردازی آن قدر خوب است که فیلم را نجات داده.

داستان دیشب در سوهو درباره یک طراح مد و لباس بسیار پیگیر و مشتاق است که به شکل اسرارآمیزی قادر است از نظر زمانی وارد دهه 1960 گردد؛ او در آن دهه با یک خواننده عجیب و مرموز روبه رو می گردد و ماجراهای زندگی او را در آن تاریخ تجربه می نماید. گرچه همواره بازگشت به گذشته با حال و هوایی نوستالژیک همراه است اما این رویاها به مرور با پیشرفت داستان دچار بحران می شوند و وجوه تاریک تری از جهان، سرنوشت شخصیت ها و آن دوران را نمایان می سازند.

6- اسکات پیلگریم در برابر جهان (Scott Pilgrim vs. the World)

• بازیگران: Michael Cera, Mary Elizabeth Winstead, Kieran Culkin
• تاریخ اکران: 2010
• امتیاز راتن تومیتوز: 82 از 100

اسکات پیلگریم در برابر جهان بر اساس داستان های مصور اسکات پیلگریم ساخته شد و اگرچه نتوانست پیروزیت تجاری چندانی به دست آورد اما نظر بسیاری از منتقدان را به خود جلب کرد و طرفداران مخصوص خود را به دست آورد. در واقع این اثر یک شکست تجاری جدی بود و با وجود هزینه فراوری 85 میلیون دلاری فقط 48 میلیون دلار فروخت و نه تنها سودآور نبود بلکه نتوانست هزینه فراوری خود را هم به دست بیاورد. با این وجود فیلم از نظر تحسین و تمجید اهالی پیگیرتر سینما چیزی کم نداشت. در این اثر سینمایی اسکات پیلگریم (با بازی مایکل سرا) برای به دست آوردن قلب دختری که دوستش دارد باید هفت معشوق سابق و شرور دختر محبوبش را شکست دهد.

فیلم اسکات پیلگریم در برابر جهان به علت سبک عجیب و محتوای بصری خاصش از جمله متفاوت ترین آثار ابرقهرمانی دهه های اخیر است. این فیلم به هیچ کدام از فیلم های ابرقهرمانی دیگری که می شناسیم شبیه نیست و در مجموع اثری کاملا متمایز در نظر گرفته می گردد؛ شاید همین مسأله هم باعث جذابیت بیشتر این فیلم سینمایی شده. فاکتورهای زیادی وجود دارد که اسکات پیلگریم را بسیار دیدنیی می نمایند؛ بازیگران بسیار قوی ظاهر شده اند و در عین حال که شاهد حضور بازیگران باتجربه و توانمند هستیم حضور تازه کارهای خوش آتیه ای چون بری لارسون هم جلب توجه می نماید؛ لارسون خود در سال های بعد ستاره یک اثر ابرقهرمانی مشهورتر و پردرآمدتر بود که طیف گسترده تری از مخاطبان را به سینما کشاند یعنی کاپیتان مارول که در سال 2019 اکران شد.

از سوی دیگر موسیقی متن فیلم هم واقعا درخشان است و به طور کلی اگر پای حرف طرفداران فیلم بنشینید به شما خواهند گفت که این اثر سینمایی قابلیت چندین و چندبار دیده شدن را دارد و شاید اساسا همین موضوع باعث شده به نوعی فیلم کالت برای طرفداران پروپاقرصش بدل گردد. گرچه طرفداران فیلم بسیار شاد می شوند که دنباله این اثر هم در سال های آینده ساخته گردد اما تمام عوامل فیلم قاطعانه اظهار داشته اند که این اثر سینمایی دنباله ای نخواهد داشت.

5- سرانجام جهان (The Worlds End)

• بازیگران: Simon Pegg, Nick Frost, Paddy Considine
• تاریخ اکران: 2013
• امتیاز راتن تومیتوز: 89 از 100

سرانجام جهان آخرین فیلم از سه گانه سه طعم کورنتو (Three Flavours Cornetto trilogy) است که با دو فیلم شان مردگان و پلیس خفن شروع شده بود. سرانجام جهان از دو فیلم قبل کمتر با استقبال روبرو شد.

فیلم وجوه پیچیده ای داشت؛ یک نوع بسیار خاص از نوستالژی درون رگ های فیلم جاری بود که تقریبا به هر انسان روی این کره خاکی امکان می داد با فیلم ارتباط برقرار کند. سرانجام جهان در عین حال اثری است به شدت سرگرم نماینده و تحسین برانگیز که یک نوع شلختگی زیبا دارد. این اثر ادگار رایت کوشش می کرد به وسیله امکانات یک کمدی علمی-تخیلی احساس غریبگی تلخ بازگشت به وطن و خانه را توصیف کند.

4- پلیس خفن (Hot Fuzz)

• بازیگران: Simon Pegg, Nick Frost, Jim Broadbent
• تاریخ اکران: 2007
• امتیاز راتن تومیتوز: 91 از 100

ادگار رایت در دوران ابتدایی تجربیات کاری خود تصمیم گرفت قسمت دوم سه گانه سه طعم کورنتو را به ساخت یکی از برترین کمدی های پلیسی سال های اخیر اختصاص دهد. احتمالا درون این سه گانه پلیس خفن از باقی آثار عمق کمتری دارد اما می گردد آن را بارها دیدن کرد و سرگرم شد.

فیلم آن قدرها درون اعماق شرایط شخصیت هایش و اساسا انسان ها نمی رود اما بازی های جذابی با ژانر دارد و نشان می دهد کارگردان پشت اثر عاشق ژانرها و به بازی گرفتن قواعد آن ها است. با این اوصاف شاید بتوان گفت پلیس خفن یکی از خودنمایانه ترین آثار رایت هم به شمار میرود چرا که وقتی احساس می کنید جایگاه نسبتا تثبیت شده ای یافته اید ممکن است سراغ چنین شیوه هایی بروید.

فیلم روایتگر داستان پلیسی ماهر است که از لندن به دهکده ای حاشیه ای فرستاده شده و آنجا در کنار افسران ساده لوحی که به اشتیاق او برای جدی گرفتن امور اعتراض دارند، با یک رشته از قتل های وحشتناک روبرو می گردد.

فیلم رایت حقیقتا یک پارودی پیروز است که با تسلط شگفت انگیزی ساخته شده و علاوه بر بازی های سرگرم نماینده او با ژانر، به علت استفاده خاصش از خشونت ما را به یاد برخی فیلم های ایتالیایی که از دیگر آثار دلخواه این کارگردان بوده اند هم می اندازد.

3- بیبی راننده (Baby Driver)

• بازیگران: Ansel Elgort, Kevin Spacey, Lily James
• تاریخ اکران: 2017
• امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100

بیبی راننده یک اکشن جنایی با بازیگرانی چون انسل الگورت، لیلی جیمز و کوین اسپیسی است و داستان یک راننده ماهر به نام بیبی/مایلز (با بازی انسل الگورت) را روایت می نماید. شخصیتی عاشق موسیقی که ناگزیر وارد یک جریان جنایی می گردد و خود را در راستا سرقتی سخت و خطرناک قرار می دهد. او در پی رهایی از این شرایط و رسیدن به معشوقه اش دبورا (با بازی لیلی جیمز) است.

ادگار رایت به عنوان یکی از هیجان انگیزترین فیلم سازان دهه گذشته این بار با یکی از خلاقانه ترین آثارش پا به میدان گذاشته. فیلمی که کاملا موزیکال نیست اما موسیقی را به شکلی بدیع به خدمت گرفته تا با جزییات شخصیتی نقش اصلی فیلم آمیخته گردد؛ در واقع موسیقی بخشی جدایی ناپذیر از زندگی مایلز است. در فیلم رایت عملکرد این راننده جوان با ترکیب درستی از به کارگیری موسیقی و ریتم صحنه های اکشن دیدنگر را غرق در جهان خود می نماید.

از سوی دیگر طراحی و تدوین خوب بیبی راننده این اثر را در بین فیلم های اکشن سال های اخیر برجسته می نماید. صحنه های تعقیب و گریز چه با ماشین و چه بدون آن پیروز از کار درآمده اند و نمونه هایی از برترین تعقیب و گریزها را برای مخاطب تداعی می نمایند. این اثر ادگار رایت پیروز شد بیش از 7 برابر بودجه اولیه فراوری خود فروش داشته باشد و در حالی که با مبلغی حدود 34 میلیون دلار ساخته شد حدود 227 میلیون دلار فروخت. این فیلم اکشن بعلاوه در سه بخش برترین تدوین، برترین تدوین صدا و برترین صداگذاری نامزد دریافت جایزه اسکار شد که از اهمیت صدا و موسیقی در این فیلم خبر می دهد.

2- شان مردگان (Shaun of the Dead)

• بازیگران: Simon Pegg, Kate Ashfield, Lucy Davis
• تاریخ اکران: 2004
• امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100

شان مردگان اولین فیلم سه گانه سه طعم کورنتو و از نظر منتقدان برترین فیلم داستانی ادگار رایت است (فیلم اول این لیست یک اثر مستند است). برخی از طرفداران این هنرمند معتقدند شان مردگان برترین کمدی ترسناکی است که تا به حال ساخته شده. اگر این توصیف را اغراق آمیز در نظر بگیریم هم می توانیم اعتراف کنیم این اثر یکی از برترین کمدی های ترسناک دو دهه اخیر است.

داستان فیلم نشان می دهد چگونه زندگی بی هدف یک فروشنده لوازم الکترونیکی و هم اتاقی اش در لندن در فضای آخرالزمانی ظهور زامبی ها مختل می گردد.

این فیلم هم نوع دیگری از ابراز علاقه ها و ادای دین های خاص کارگردان است نسبت به ژانرها و زیرگونه های سینمایی؛ رایت این بار فیلم های ترسناک زامبی محور را انتخاب نموده بود.

شکل گیری ایده شان مردگان به نوعی تحت تأثیر بازی رزیدنت ایول بود. رایت از خود پرسیده بود اگر همین فردا یک شهروند معمولی بریتانیایی در برابر زامبی ها قرار بگیرد چه خواهد نمود؟ در این فیلم سینمایی شان گروهی از بازماندگان را پس از وقوع آخرالزمان رهبری می نماید.

شاید انتخاب یکی از نخستین آثار کارنامه کاری ادگار رایت (پس از فیلم آماتوری اول او) به عنوان برترین فیلم داستانی اش تا حدودی ناامیدنماینده به نظر برسد. اما اگر از نظر منتقدان بگذریم بسیاری از هوداران این کارگردان معتقدند آثار سینمایی رایت طی سال های گذشته به بلوغ رسیده. اما احتمالا همان دسته از طرفداران هم نمی توانند انکار نمایند شان مردگان یکی از برترین فیلم های رایت است.

می توان ادعا کرد تقریبا تمامی موضوعات و مسائل کلیدی بعدی سینمای رایت در این فیلم به نوعی و تا حدی خودنمایی می نمایند. یک کمدی درون ژانر که به قواعد ژانر و به کمدی بودنش به یک میزان وفادار است. فیلم سناریویی را درون زندگی روزمره دنبال می نماید تا نشان دهد فردی که درگیر کشمکش درونی بزرگی است چگونه جهان بیرون را درک می نماید و در سرانجام هم ارتباطات شخصی و انسانی را بالاتر از جهان آخرالزمانی زامبی ها قرار می دهد.

1- برادران اسپارکس (The Sparks Brothers)

• بازیگران: Ron Mael, Russell Mael, Bek David Campbell
• تاریخ اکران: 2021
• امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100

مستند برادران اسپارکس از نظر منتقدان تحسین شده ترین اثری است که ادگار رایت کارگردانی نموده. فیلم که با همکاری تعدادی از چهره های شاخص جهان موسیقی، فیلم و ادبیات ساخته شده دوران کاری عجیب باند پاپ-راکی به نام اسپارکس را آنالیز می نماید. باندی که از دو برادر و کوشش هایشان طی 50 سال فعالیت و انتشار بیش از 50 آلبوم تشکیل شده است.

مستند رایت اثر واقعا کاملی است؛ تشکیل شده از انیمیشن، استاپ موشن، تصاویر آرشیوی و مصاحبه با تک تک افراد شاخص. مستندی که تا به این حد نسب به شوخ طبعی و هوشمندی های بصری و موضوعی متعهد باشد اثر عجیبی است که شاید فقط برای پوشش دادن همین گروه می توانست تا این حد پیروز از کار دربیاید چرا که خود دو برادر تشکیل دهنده گروه هم چندین دهه عجیب و غریب بودن را در کارنامه دارند.

به هر حال اگر از جمله طرفداران سینمای ادگار رایت و فیلم های بلند داستانی او به حساب می آیید، بد نیست فرصتی را هم برای دیدنی مستند تحسین شده مذکور از این هنرمند خالی کنید.