آستانه سازگاری جغرافیایی با کرونا، ویروسی که 4 کشور را به عنوان وطن برگزید

به گزارش مجله تصویری، به اعتقاد محققان دانشگاهی مطالعه جغرافیایی ویروس کرونا نشان می دهد که ویروس کرونا همانند بیماری وبا دارای دنیا وطنی است که وطن اول آن ووهان چین و پس از آن این ویروس کشورهای کره جنوبی، ایران و ایتالیا را به عنوان کشورهای خود انتخاب نموده است و این محققان عدم اجرای کامل ایزولاسیون خانگی و محدود بودن زیر ساخت های پزشکی و درمانی را از عوامل نگران کننده درباره این ویروس می دانند که در صورت عدم رعایت آن کشور دچار عزای ملی خواهد شد.

آستانه سازگاری جغرافیایی با کرونا، ویروسی که 4 کشور را به عنوان وطن برگزید

دکتر ابراهیم مقیمی، استاد دانشگاه تهران و رییس سابق دانشکده جغرافیا این دانشگاه در گفت وگو با مجله تصویری، گفت: من فکر می کنم که باید با ویروس کرونا و فرم جدید آن کووید- 19 تا حدودی سازگاری کرد؛ اما سوال مهم در این زمینه آن است که آستانه سازگاری با این ویروس تا کجاست؟

وی با بیان اینکه آستانه سازگاری با این ویروس در چهار مورد نهفته است، اظهار کرد: مورد اول این که به لحاظ جغرافیایی، این ویروس تقریبا فاتح دنیا شده و هم اکنون در بیش از 120 کشور دنیا حضور دارد و در برخی کشورها که گزارشی از انتشار این ویروس در اختیار نداریم یا واقعا این ویروس به این کشورها وارد نشده است و یا گزارش دهی مناسبی از آن کشورها نداریم.

رئیس سابق دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران ادامه داد: کشورهایی که گزارشی از آنها وجود دارد، حدود 6 میلیارد نفر جمعیت دارند. اما تا به امروز بیش از 100 هزار نفر از این جمعیت آلوده به ویروس کرونا شدند و اگر 2 درصد از مبتلایان هم فوت نموده باشند، حدود 20 هزار نفر در سطح دنیا به دلیل آلوده شدن به این ویروس فوت نموده اند.

مقیمی افزود: دومین مورد عامل جغرافیایی این ویروس است که می تواند به صورت انبوهی و تشدیدی و در زمان بسیار کم جمعیت کثیری را در سطح دنیا در برگیرد. ممکن است در موج بعدی آلودگی در دنیا در ماه آینده به صورت تصاعدی افزایش یابد و چند صد هزار نفر را در بر گیرد.

این محقق سومین عامل اثرگذار در توسعه ویروس کرونا را ماندگاری و رشد ژنتیکی این ویروس دانست و یادآور شد: این ویروس در یک عنصر اقلیمی به نام دما با میدان تغییر 90 درجه دما، یعنی 60 درجه زیر صفر تا 30 درجه بالای صفر می تواند حیات داشته باشد. بنابراین می تواند با تغییرات دمایی کره زمین خود را سازگار کند؛ از طرفی با دمای خفاشی 40 درجه ای (دمای بدن خفاش ها) زایش یافته که بالاتر از دمای عادی بدن انسان است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: مورد چهارم در این است گرچه دانشمندان به دنبال کشف داروی درمان این ویروس هستند، ولی هنوز داروی موثر برای درمان آن یافت نشده است. فرض می گیریم داروی درمان این بیماری هم کشف شود، اما ویروس همچنان به عنوان یک پتانسیل مانند وبا وجود خواهد داشت و به دنبال انتخاب کشور و افراد خود خواهد بود. پس جغرافیای ویروس کرونا به گونه ای است که باید با آن سازگاری کرد.

بنیان گذار انجمن مخاطره شناسی ایران با اشاره به اقدامات پیشگیرانه از آلوده شدن به ویروس کرونا، یادآور شد: اقداماتی که ما اکنون به عنوان شست وشوی دست، استفاده از ماسک، استفاده از داروهای الکلی و غیره همچنین عدم حضور غیر بهداشتی در فضاهای عمومی، بهداشتی نگهداشتن آن فضاها برای مقابله با ویروس کرونا انجام می دهیم، می توان این گونه انگاشت که این روش ها، روش های مبارزه با این ویروس نیست، بلکه راه چاره های زیستی فراموش شده ای برای سازگاری است.

مقیمی افزود: همچنان که دنیا وطنی بیماری وبا طبق منابع مکتوب موجود، در مکه و جزیره ای به نام سلب در مجمع الجزایر فیلیپین است، دنیا وطنی این ویروس نیز در ووهان چین است و خواهد بود تا ابد.

به گفته وی، شهر ووهان خاستگاه اولیه این ویروس است، شهری که بیش از 11 میلیون نفر جمعیت دارد؛ یعنی حدود یک هفتم جمعیت ایران و مهمتر این که این شهر در کشوری است که بیش از یک میلیارد نفر جمعیت را در خود جای داده است.

این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه اگر این شهر ایزولاسیون نمی شد، معلوم نبود چه بر سر کشور چین می آمد، اظهار کرد: در صورتی که این شهر قرنطینه نمی شد، شاید فاجعه دنیای رخ می داد و باید قدردان خدمات و توجه پزشکان چینی در این مورد بود.

وی، وطن دوم این ویروس را در قاره آسیا و کره جنوبی دانست و اضافه نمود: این کشور در انتشار این ویروس در جنوب شرق آسیا نقش داشته و وطن سوم کرونا ایران است. همان طور که ملاحظه می شود تا حال حاضر این 3 وطن کرونا، در قاره آسیا واقع شده است، ضمن آنکه باید توجه داشت که قاره استرالیا نیز تابع قاره آسیا است.

مقیمی، ایتالیا در قاره اروپا را وطن چهارم این ویروس نام برد و خاطر نشان کرد: وطن پنجم آن نیز در قاره آمریکا، کشورهای امریکای شمالی خواهد بود، ولی سرعت انتشار این ویروس در قاره اروپا و آمریکای شمالی و استرالیا نسبت به قاره آسیا کمتر است.

وی رعایت بهتر نکات بهداشتی، ایجاد زیر ساخت های درمان بهتر و تراکم کم جمعیت در هر کیلومتر را از دلایل گسترش کمتر این ویروس در اروپا در مقایسه با قاره آسیا ذکر کرد.

این محقق دانشگاهی با تاکید بر اینکه این ها نکات کلیدی راهبردی است که حکومت در زمامداری، باید به آن توجه اساسی داشته باشد، یادآور شد: بر این اساس پیشنهاد می شود که از سوی دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی، آخرین سه شنبه هر سال را روز جشن همبستگی ملی و روز ویروس کووید 19، روز قدردانی از دست اندرکاران، پزشکان، پرستاران و خادمین نظام درمان و دارویی کشور اعلام کند و این روز را جشن بگیرند.

وی با بیان اینکه بر اساس ماهیت این ویروس، کرونا یک ماهیت انتشاری انبساطی دارد، در این باره شرح داد: انتشار انبساطی در علوم جغرافیایی فرایندی است که یک پدیده با ماندن در ناحیه مبدا، از یک مکان به مکان دیگر گسترش و تکثیر می یابد و نواحی جدیدی به آن اضافه می شود. این ویروس ابتدا در دی ماه (t-1) در چین، سپس در 30 کشور (t-2) و اکنون در حدود 120 کشور (t-3) گسترش یافته و ممکن است تا نیمه فروردین سال 1399 به کل کشورهای دنیا گسترش یابد (t-4).

مقیمی نوع دیگر انتشار را انتشار انقطاعی دانست و یادآور شد: مثلا آتش سوزی در جنگل های بلوط زاگرس انقطاعی است. یعنی آتش به مکانی اولیه آتش سوزی بازنمی شود؛ چرا که چیزی برای سوزاندن دوباره وجود ندارد. مثال دیگر در خصوص آبله مرغون است. کسی که یک نوبت به این بیماری مبتلا شده باشد، به ندرت مجددا به آن مبتلا خواهد شد. یعنی ویروس آبله مرغون از فرد قطع امید می نماید؛ ولی آنچه تا کنون از طرف پزشکان بیان شده، این است که کسی که به ویروس کرونا مبتلا و درمان شود، احتمال اینکه دوباره مبتلا شود، وجود دارد. پس این ویروس از نوع انتشار انقطاعی نیست و این یک موضوع مهم برای سیاست گذاری درمانی است.

وی ادامه داد: گاهی ممکن است برخی پدیده های جغرافیایی دارای انتشار نوع ترکیبی باشند. یعنی هم انبساطی و هم انقطاعی. مثلا انتشار امواج لرزه ای زمین و در نتیجه ایجاد زلزله از این نوع است. در خصوص ویروس کرونا تا این لحظه گزارشی دال بر آن مشاهده نکردم.

بنیانگذار انجمن مخاطره شناسی نوع دیگر انتشار جغرافیایی را سلسله مراتبی نام برد و گفت: این نوع از انتشار پدیده های در معرض را به صورت زنجیره ای از مراتب هدف قرار می دهد. مثلا در آتش سوزی جنگل، انتشار آتش و آتش سوزی، ابتدا علوفه خشک، سپس بوته و بعد درختچه و در نهایت درخت های کهن را می سوزاند. اگر جنگلی را یافتید که درخت های کهن آن سوخته اند، بدانید که ابتدا علوفه های آن جنگل سوخته است. اگر جامعه ای را دیدید که افراد سالخورده آن فراموش شده اند، بدانید که ابتدا جوان های آن جامعه فراموش شده اند. انتشار و گیرایی ویروس کرونا هم تا حدودی از نوع سلسله مراتب است. یعنی ابتدا آمار فوتی ها و مبتلایان نشان می داد که سالمندان، سپس عظیمسالان و بعد جوانان و بچه ها دارای زمینه مبتلا به این بیماری می شوند. در عین حال همه گروه های سنی را تحت تاثیر قرار داده است. این مثل همان آتش در جنگل است.

وی نوع دیگر انتشار را انتشار انبوهی مطرح کرد و ادامه داد: مثال آن بارش های حدی و برف است که سبب سیلاب عظیم یا برف با حجم بالا می شود. رخداد بهمن ها و زمین لغزش ها از این نوع است. سیلاب فروردین 1398 لرستان، خوزستان، گلستان و شیراز و همچنین سیلاب های موسمی سیستان و بلوچستان، همچنین برف سنگین گیلان در بهمن ماه امسال از نوع انتشار انبوهی است. در خصوص ویروس کرونا باید گفت این ویژگی را دارد. مثلا مسافرت جمعیت کثیری از مردم ایران به شهرهای کوچک و روستاهای فاقد امکانات درمانی و پیشگیری نماینده مثل خوانسار و یا گلپایگان، بیرجند و قائنات و یا آشخوانه و بجنورد و حتی شهرهایی که خود کانون ظهور بیماران کرونایی است، مثل شهرهای دو استان گیلان و مازندران طی چند روز گذشته، همچنین تشکیل اجتماعات مثل نماز آدینه و جماعات و یا حضور در اماکن متبرکه، همچنین مترو و اتوبوس و فروشگاه های عظیم و سوپرمارکت ها می تواند سبب انتشار انبوهی آن شود. این نوع از انتشار را انتشار ریزشی و فروپاشی جامعه در معرض هم می توان گفت و این از خطرناک ترین نوع انتشار این ویروس به شمار می رود.

استاد دانشگاه تهران توجه نکردن مردم به هشدارها، عدم اجرای کامل ایزولاسیون خانگی و محدود بودن زیر ساخت های پزشکی و درمانی را از عوامل نگران نماینده دانست و ادامه داد: این عوامل سبب می شود که ایران به طور ناخواسته به سمت موج تراکمی سوق داده شود. متاسفانه برخی باورهای فرهنگی و آموزش های غیر مفید و زیان بخش و اقدام دیرهنگام نیز کمکی برای سوق کشور به این سمت خواهد بود. اگر این اتفاق رخ دهد، در این صورت دچار عزای ملی خواهیم شد. ملت و مسئولین متعهد به صیانت از ایران باید هوشیار باشند.

وی با تاکید بر اینکه باید همه دست در دست هم دهیم و با مشارکت در خود مراقبتی و ایزولاسیون خانگی و ترغیب مردم به رعایت آن از ورود به مرحله موج تراکمی انتشار دور شویم، اظهار کرد: در غیر این صورت نظام درمانی و دارویی کشور نیز فروپاشیده خواهد شد و آسیبی به مراتب عظیمتر به کشور وارد خواهد آمد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: به نظر من آنچه که ملت را بیشتر نگران نموده است، این است که نکند در انجام اقدامات اساسی و بنیادی و به موقع، قصوری صورت گیرد. نکند اطلاعات نادرستی به مردم داده شود. خاطرم هست در شروع جنگ عراق با ایران، حضرت امام (ره) مکرر توصیه می کردند اطلاعات دروغی به مردم نگویید، به مردم اطلاعات درست آنگونه که هست، بدهید. اکنون نیز در همین ضرورتیم. نگرانی مردم در این است که نکند سکان راهنمایی سلامت ایران و برون رفت از ویروس کرونا به نااهلان و یا کسانی که روی باور عنکبوتی برخی افراد موج سواری می نمایند، سپرده شود. نکند دست کسانی که مایحتاج اولیه دارویی و درمانی و غذایی مردم را احتکار می نمایند، باز باشد.

مقیمی اظهار داشت: پیش بینی جغرافیایی من این است که با توجه به حیات این ویروس در برودت تا 60 درجه زیر صفر و 30 درجه بالای صفر و شناوری 90 درجه دما، این ویروس مثل دیگر ویروس های نوع کرونایی، در بسیاری از کشورهای دنیا و ایران ماندگار خواهد بود و تراکم و تاثیرگذاری آن در اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر و آبان کمتر است و در ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند سال 1399 مجددا افزایش خواهد داشت. حتی اگر دانشمندان دنیا داروی مناسب درمان این بیماری را کشف نمایند، باز ایران و دنیا بی احتیاج از خود مراقبتی، برنامه ریزی مناسب برای کسب وکارها، فعالیت ها، آموزش و دارو و درمان برای سال 1399 نخواهد بود.

منبع: خبرگزاری ایسنا

به "آستانه سازگاری جغرافیایی با کرونا، ویروسی که 4 کشور را به عنوان وطن برگزید" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "آستانه سازگاری جغرافیایی با کرونا، ویروسی که 4 کشور را به عنوان وطن برگزید"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید